Hıdır Sönmez Zon u Edebiyatê Zazay – Universita Munzuri Mı tezê xo, Zonê Zazaki de Edebiyatê İtıqati sero nust. Edebiyatê Sare Zazay de caê itıqati zaf berzo.
Lozımo ke, ez lawıkunê Pir Sultani sero, iyê ke mı kaseta huya çorine de vatê, d’irê qesu vaẓine.
Bıra ma şime niştime ro, ardi kaẋıti day ma, qelemi day ma. Na ‹abêê› mı ki uzaro. Bıraê xo rê vaẓi. Dı xocey amey. Xanımê hurdêna. Zuye çêneka, zuye ki hermeta. Amey, ‹temesire› gurete, texte ‹yazmis› kenê.
Zonê Zazaki de hata nıka edebiyatê qesey kerdene, yanê edebiyato vate, pil ra ve qıẓi, az ve az vaẓiyo, hata na çaẋ amo. Na edebiyato vate de sanıki, lawıki, mesele u mertali, qese u qesê vırênu ve zovina qesey kerdis …
Merkez yöre olan Dersim ve Bingölde (Çewlıg) ve sınır bölgelerinin bazı kazalarında, mesela Zara, Siverek ve Vartoda öncelikle Zazaca konuşulur. Zazaca dil bölgesinde Kurmanci (Kürtçe) ile Türkçe de konuşulmaktadır.
Karê mıno ilmiyo vırên doxtorawa (1998): Grammatik der Zaza-Sprache, DersimDialekt (Nord-Dialekt) [Gramerê Zonê Zazay, Lehçê Dersımi (Lehçê Cori)]. Gramerê Zazaki eve xelê emeg ame meydan. Çıke gramero kılmek niyo; hem eve teferruato, hem ki gramero de ilmiyo.