Dr. Öğr. Üyesi Zülfü Selcan
Zaza Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı
Büyük ilgi
Başka bir bölüm okuyan üniversite mezunları, büyük ilgisinden dolayı ayrıca Zaza Dili ve Edebiyatı’nı okumak için üniversitemize kaydoluyorlar. Bunlar eğitim, hukuk, işletme, tıp, vs. gibi branşları okumuş yüksekokul ve üniversite mezunlarıdır.
Meslek sahibi olup ta okumak istiyenler oldukça fazladir. Bir kısım öğrencilerimiz mesleki çalışmasını yürütmekle beraber bölümüze kaydolup okumaktadır. İkisini paralel yapmak tabii ki kolay değildir, onun için bazıları bir iki semesterden sonra kaydını dondurarak ara vermek zorunda kaldı. Ayrıca bölümümüze yüksek lisansın (master) açılmasını ve bunda öğrenim görmesini arzulayan üniversite mezunu büyük bir potansiyel de vardır.
Ders programı
Munzur Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Zaza Dili ve Edebiyatı bölümünde eğitim dili Zazaca’dır (Kuzey Lehçesi). Yöresel dil farkları ve Güney Lehçesi Diyalektoloji dersimizde öğretilmektedir. Ders programımız şu kısımları kapsar:
Genel dibilimine giriş, Zaza Dilinin Grameri, Zaza Dilinin Tarihi, Diyalektoloji, Zaza Halk Edebiyatı, Zaza İnanç Edebiyatı, Zazaca Konuşma Pratiği.
Elbette ülkemizde Zaza Dilini asimile etme çabaları topluma ve kültüre çok zarar vermiş ve yeni nesillerin dilini öğrenmesini engellemiş ve zolaştırmıştır. Fakat değerli çalışma arkadaşlarım ve ben buna rağmen, kültür bahçemizde kurutulmaya çalışılan Zaza Dilini yeşertmek için Almanya’dan kalkıp geldik ve katkıda bulunuyoruz.
Bugün bölümümüzde yetişen kültür fidanlarımız üniversite birincisi ve ikincisi olyorsa, demekki emeğimiz boşuna gitmemiştir.
Bu yöreli öğrencilerin bölüme kaydı
Dersim yöremizde genel ve yüksek okul okuma oranı oldukça yüksektir. Özellikle dile tam veya kısmen hakim olan lise mezunlarının Zaza Dili ve Edebiyatını tercih etmelerini arzu ederiz. Bu da hem bireysel hem de toplumsal düzeyde dilsever ve kültürseverler tarafından desteklenmeli ve teşvik edilmelidir. Uzak üniversitelere gideceğine ilimizdeki Munzur Üniversitesinde bölümümüze kaydolması elbette yararlıdır. Yöremizin dilini ve kültürünü bilen öğrencilerin başarı şansı tabii ki daha çoktur.
Zaza Dili ve Edebiyatı mezunlarının geleceği parlak olabilir. MEB tarafından tanınan Zazaca öğretmeni olabilir. Yüksek lisans ve doktora programları da açılırsa, bilimsel çalışma ve bilimsel araştırma imkânları da artacaktır.
Yeni kayıtlarda Zaza Dili imtihanı olmalıdır
Yukarıda belirtilen ders programından anlaşıldığı gibi, bölüm bir dil kursu değil, burada bilimsel düzeyde teori ve pratik öğretilmektedir. Bunun için de, Türk, Alman, İngiliz veya Fransız Filolojisinde nasıl dil bilme veya dile hakim olma nasıl gerekliyse, Zaza Dili için de dile hakim olmak gereklidir.
Bilindiği gibi Almanyada üniversite okumak isteyen biri, eğer yabancıysa, önce Almanca dil kursunu görüp dili öğrendikten sonra üniversiteye kaydolabilir. Türkiye’de de İngiliz filolojini okumak isteyen biri, İngiliceyi öğrendikten sonra bölüme kaydollabilir.
Ne yazık ki bu kural ülkemizde yeni açılan Zaza Dili ve Edebiyatı için uygulanmıyor. Hiç Zazaca bilmeyen de bölüme kaydolabiliyor. Bu da dilbilen öğrencilerin zararına olup sınıfta başarılı ders yürütülmesini oldukça zorlaştırıyor.
Evet, dili bilen ve bilmeyen gruplarına ayırarak ders vermek küçük bir tesellidir, fakat çözüm sayılmaz. Onun için yetkili makamların bu sorun için kanuni ve yönetmelik düzeyinde uygun bir çözüm sağlaması gerekir. En doğrusu, Türk, Alman, İngiliz ve Fransız filolojisi için geçerli kanun Zaza Dili için de uygulanmalı ve gereken kanuni düzenleme yapılmalıdır.
Milli Eğitim Bakanlığı (ME͜͜B) ve Zaza Dili
Zaza Dili ve Edebiyatı mezunları MEB tarafından Türkçe, Almanca veya İngilizce öğertmeni gibi Zazaca öğretmeni olarak resmen tanınmakta ve resmi atamalarda kabul edilmektedir.
Merkez Ortaokullarında Zazaca dersi
Bu yıl (2017) dört ortaokulda (3 devlet, 1 özel) toplam 200 civarında öğrenci Zazaca dersini okumaktadır.
[lightbox thumb=”http://zilfiselcan.net/wp-content/uploads/2017/06/20170609_174811-e1497981686724.jpg” type=”undefined” link=”http://zilfiselcan.net/wp-content/uploads/2017/06/20170609_174811-e1497981686724.jpg”]
[lightbox thumb=”http://zilfiselcan.net/wp-content/uploads/2017/06/20170609_174233.jpg” type=”undefined” link=”http://zilfiselcan.net/wp-content/uploads/2017/06/20170609_174233.jpg”]
